Al een aantal jaren is hij ziek. Cadasil. Een hersenaandoening die je je ergste vijand niet gunt, zo omschrijft zijn vrouw, mijn vriendin, het kort en bondig. Wanhoop, ongeloof en strijdvaardigheid strijden om voorrang. Langzaam maar zeker neemt gelatenheid het over. Acceptatie? Ik zou het niet zo durven noemen, want hoe kun je dit lot ooit accepteren?
Zij laten zich informeren en hun huis wordt te koop gezet. Samen en met de artsen worden de mogelijkheden voor euthanasie onderzocht. Voor hij het niet meer weet. Voordat het te laat is…
Als uiteindelijk kopers zich aandienen wordt er naar een nieuwe stek gezocht, een plek waar zijn vrouw en hun zoon uiteindelijk verder moeten zonder hem. Steeds meer levert hij in en hij weet het. Leven wordt lijden terwijl hij, positief als hij is, probeert te genieten waar hij kan. Vele “laatste keren” dienen zich aan. Stuk voor stuk mooi en niet gemakkelijk.
Data voor de overdracht van beide huizen worden vastgelegd. Zijn dagen zijn geteld. Ook hij kiest zijn datum. Samen met zijn vrouw bespreekt hij zijn wensen voor de uitvaart, ze maken een prachtige rouwkaart. Zij schrijft haar verhaal, hun zoon vertrouwt zijn gedachten toe aan papier.
Wij gaan kijken naar hun nieuwe huis maar eigenlijk afscheid nemen. Wat zeg je tegen iemand, van wie je weet dat je hem voor het laatst in de ogen kijkt? Bedankt voor je vriendschap…de rest vertellen wij zonder woorden.
Samen met mijn vriendin neem ik de geplande afscheidsdienst door. Niets heeft zij aan het toeval overgelaten. Ik leef en denk mee en met puntprecisie schikken en herschikken wij. Perfectie streven wij na. Hij verdient niet minder!
Als in een vacuüm leven zij voort. Er wordt gepland, gedacht, bedacht, geschilderd, behangen en verhuisd. De dag van de verhuizing komt en gaat. Onherroepelijk komt zijn datum dichterbij. De scenarts komt langs en geeft groen licht. Een last valt van hen af, een nieuwe dient zich aan. Hij redt het gewoon niet meer, zij moet alles op alles zetten om toe te leven naar een afscheid nóg eerder dan gepland. Een nieuwe datum wordt gekozen…
Hun zoon leest zijn verhaal aan zijn vader voor, “zodat je weet pap, wat ik straks over je ga vertellen”. Een dierbaar moment dat zij met zijn drieën beleven. Een laatste glas, een laatste sigaar, nog een woord, een blik, een kus…alles is gezegd…
De bewuste dag ben ik in gedachten steeds bij hen. Als zij mij appt dat hij aan zijn laatste reis is begonnen, ga ik zitten en laat alle gedachten toe. In de dagen die volgen op zijn overlijden nemen wij alles nog eens door, teksten, powerpoint presentaties; alles brengen wij van minuut tot minuut in kaart. Finetunen 2.0!
Op de dag van de uitvaart zal ik de afscheidsplechtigheid leiden. Ik loop voor de rouwauto en als ik die laat passeren kruist mijn blik de blik van mijn vriendin. In het crematorium maak ik kennis met de medewerkers en de gang van zaken, zij wonen in een ander deel van het land. Mijn gezin en mijn ouders zijn er ook. Ik concentreer mij op wat ik moet gaan doen. Ik kan dit, zeg ik tegen mijzelf. Het wordt een prachtig afscheid.
Als de laatste muziek klinkt en de laatste vriendin afscheid neemt bij de kist, sluit ik aan. Ik kijk naar de foto van onze vriend en besluit, die tranen mogen nu wel even. En met zijn woorden nagalmend in mijn hoofd, loop ik de aula uit. “Geniet vandaag, niemand heeft je morgen beloofd”…
